راهکارهای دور زدن تحریم‌های مالی و نفتی

مصاحبه IUSNEWS با بابازاده-کارشناسی ارشد اقتصاد

منبع: خبرنامه دانشجویان

بابازاده با تاکید بر این نکته که تحریم‌های مالی تصویب شده بر علیه ایران بسیار مهمتر از تحریم‌های نفتی است گفت: اگر ما در تجارت خارجی خود به دلار وابسته باشیم ابزاری را در اختیار آمریکا قرار داده ایم که بتواند به راحتی ما را اذیت کند.
پس از تصویب اجرای تحریم های اقتصادی جدید اتحادیه اروپا بر علیه ایران خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران» به سراغ بهزاد بابا زاده خراسانی فارغ التحصیل کارشناسی ارشد اقتصاد از دانشگاه شریف رفته است تا با بررسی این تحریمها راهکارهای از بین بردن تاثیر آنها بر روی بازار داخلی را از وی جویا شود.

بابازاده با تاکید بر این نکته که تحریم‌های تصویب شده بر علیه ایران هم می‌توانند بر روی بازار داخلی تاثیرگذار باشند و هم می‌توانند تاثیری نداشته باشند گفت: تاثیر این تحریم ها به چگونگی مدیریت این بازی توسط ما بستگی دارد.

وی در ادامه افزود: شش ماه آینده فرصت خوبی است برای مسئولین تا بتوانند با کنترل فضای بازار از تاثیر گذاری این تحریم ها جلوگیری کنند. البته این نوع فرصت ها در گذشته نیز وجود داشته است زیرا زنگ خطرهای این اتفاقات در گذشته به صدا در آمده بود.

وی تصریح کرد: اگر وزارت نفت و سایر ارگانها بتوانند برای 18 درصد نفتی که به اروپا صادر می‌شود در صورت اعمال تحریمها مشتری‌های جایگزین پیدا کنند تحریم ها به طور کلی بی اثر می‌شود.

وی در ادامه گفت: البته اجرایی شدن تحریم‌ها خیلی محتمل نیست زیرا اگر قرار باشد این اتفاق روی دهد، تاثیر آنی بر روی قیمت نفت خواهد گذاشت که تبعات خوبی برای اقتصاد جهانی ندارد. به نظر من این تحریم ها در شرایط کنونی بیشتر از نوع تهدید است ولی ما باید به گونه ای عمل کنیم که در صورت اجرای این تحریم ها نیز اقتصاد ما متاثر از آن نشود.

بابازاده تاکید کرد: در بحث تحریم های نفتی ما باید بتوانیم حداقل روی کاغذ مشتریان جایگزینی پیدا کنیم و این لیست را آماده داشته باشیم تا با نشان دادن آن به غرب، قدرت خود را نشان دهیم.

وی همچنین با اشاره به موقعیت استراتژیک ایران برای کنترل تنگه هرمز گفت: در بحث تنگه هرمز ما به صورت یک طرفه از اجرای کنواسیون 1991 که در آن مساله ایست بازرسی برای کشتی ها در این تنگه مطرح شده است سرباز زده ایم در صورتی که ما طبق کنوانسیون بین المللی می توانیم این کار را انجام دهیم و این کار می تواند به نوعی بر روی قیمت نفت تاثیر گذارد و در واقع تیری باشد که ما به سوی آنها پرتاب کرده باشیم.

بابازاده با تاکید بر این نکته که راهکارهای زیادی برای مقابله با تحریمهای نفتی وجود دارد گفت: در مقابله با تحریمهای نفتی یک راهکار این است که ما فرار به جلو داشته باشیم و ما نفت را تحریم کنیم و با استفاده از مشتریان جایگزینمان اروپا را در فشار قرار دهیم و یا با نفروختن نفت به طرف اروپایی از بالا رفتن قیمت نفت استفاده کنیم و کاهش درآمدهایمان را جبران کنیم.

وی در ادامه تصریح کرد: یک بحث دیگری که خیلی مهمتر از تحریم های نفتی علیه ایران است و اکنون اتفاق افتاده و تاثیراتش را بر روی بازار گذاشته است بحث تحریم های مالی است. وقتی آمریکا اعلام می کند که بانک مرکزی ما را تحریم می کند بازار ایران دچار تنش می‌شود زیرا اگر ما در تجارت خارجی خود به دلار وابسته باشیم ابزاری را در اختیار آمریکا قرار داده ایم که بتواند به راحتی ما را اذیت کند. این اتفاقی است که هم اکنون در بازار ارز شاهد آن هستیم.

وی در ادامه گفت: برای مقابله با این نوع تحریم ها نیز راهکارهای مختلفی وجود دارد. یکی از راهکارها این است که در مقابل کاهش عرضه دلار و یورو، میزان تقاضای خود برای استفاده از این ارزها را نیز کاهش دهیم و به سمت ارزهای دیگر سوق پیدا کنیم. برای این کار مکانیزمی وجود دارد که هم اکنون در خیلی از کشورهای استفاده می‌شود.

وی در ادامه افزود: سالها است که چین به این نتیجه رسیده است که باید ارز خود را در برابر دلار مطرح کند و برای همین با 15 کشور قرار دادی تحت عنوان Centeral bank currency swap بسته است. در این نوع قراردادها بانک های مرکزی با یکدیگر پولی را مبادله می کنند و سر یک نرخ مشخص به یکدیگر وام می دهند و بعد از یک مدت مشخص با همان نرخ وام ها را تسویه می کنند. این کار تجارت دو طرفه را تسهیل می کند و دلار را از معاملات حذف می‌کند. چین در تجارت خود با ژاپن این کار را انجام داده است.

وی در ادامه تصریح کرد: خیلی از کشورها هستند که در حال حاضر به سمت این مکانیزم رفته اند و این کار راه حلی امتحان شده توسط دیگر کشورها است. مطمئنا ما می توانیم با این راه حل دلار و یورو را از تجارتمان حدف کنیم. بطور مثال ما حجم زیادی از تجارت را با چین  داریم و اگر بخواهیم از دلار استفاده کنیم باید یکبار ما ریال را به دلار چنج کنیم و بار دیگر طرف چینی دلار را به یوآن چنج کند که این کار را می توان با یکسری از مکانیزم هایی که بانکهای مرکزی ساز و کارش را ایجاد می‌کنند حذف کرد و در نتیجه تقاضای را برای این نوع ارزها کاهش داد تا بازار داخلی نیز ثبات پیدا کند.

در پایان بابازاده با تاکید بر این نکته که انتقادی که به مسئولین دولت وجود دارد این است که در برابر نوسانات بازار ساکت هستند گفت: تنها اظهار نظر دیروز رییس بانک مرکزی که هنوز اجرایی هم نشده است مبنی بر آرام کردن بازار تا 48 ساعت توانسته است قیمت دلار را حدود 300 تومان کاهش دهد. مطمئنا اگر مسئولین فضا را برای عوامل بازار شفافتر کنند التهابات داخلی بازار کمتر می شود.